Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej Wód Polskich w Poznaniu w dniu 25 sierpnia b.r. zawarł porozumienie z gminami Powidz i Ostrowie w sprawie kształtowania zasobów wodnych zlewni Jeziora Powidzkiego. Wspólne działania, w które będą włączone inne instytucje, mają przeciwdziałać szkodliwym zachowaniom przyczyniającym się do degradacji tego akwenu oraz podnosić świadomość ekologiczną osób wypoczywających nad wodą.
Warto podkreślić, że obok sygnatariuszy porozumienia, czyli wójtów Gminy Powidz i Ostrowite oraz Dyrektora RZGW w Poznaniu i Zastępcy Dyrektora Zarządu Zlewni w Kole, w spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciele: Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, Komendy Powiatowej Policji w Słupcy, Wydziału Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, Starostwa Słupeckiego oraz lokalni radni.
Porozumienia ds. kształtowania zasobów wodnych, inicjowane przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, mają przede wszystkim za zadanie poprawę stosunków wodnych oraz jakości wód na terenach rolniczych. Efektem podejmowanych gremialnie decyzji ma być możliwie maksymalne zatrzymanie zasobów wód powierzchniowych w korytach cieków wodnych, a także zasilanie i retencjonowanie wody w istniejących już rowach melioracyjnych i zbiornikach wodnych. Przeciwdziałanie niedoborom wody jest szczególnie istotne na terenie Pojezierza Gnieźnieńskiego jak i całego obszaru Pojezierza Wielkopolskiego, na którym w największym stopniu w Polsce zaznaczają się deficyty wodne. Makroregion ten cechuje się wyjątkowo niskimi opadami oraz przewagą parowania wody z wolnej powierzchni nad opadami. Konsekwencją tych zjawisk jest widoczne cofanie się linii brzegowej akwenów, wysychanie mokradeł i zanik przepływu w ciekach. Teren ten jest na tyle przesuszony, że poziom wody w jeziorach znajduje się poniżej dna ich odpływów. W celu przeciwdziałania tym negatywnym zjawiskom na terenie gminy Ostrowite będzie odbudowywany poziom wód w Jeziorze Koziegłowskim i Ostrowite Jarockie, a także częściowo na Strudze Biskupiej.
Na korzyść tego obszaru działa również to, że pobliskie odkrywki węgla brunatnego zaczynają być systematycznie wygaszane. W tej chwili w sąsiedztwie szczególnie przesuszonego obszaru funkcjonuje już tylko jedna odkrywka węgla brunatnego, która w ciągu najbliższych dwóch lat zakończy eksploatację. Staramy się wspólnie z Kopalnią Węgla Brunatnego Konin oraz lokalnymi samorządami jak najszybciej wypełnić pozostałe wyrobiska, tak aby przywrócić naturalny stan wód powierzchniowych i podziemnych w tym regionie. Jednym z realizowanych już działań jest przerzut większej ilości wód pochodzących z odwodnienia odkrywki Jóźwin IIB w kierunku wypełniającego się wodą zbiornika końcowego, pozostałego po zamkniętej kilkanaście lat temu odkrywce Kazimierz Północ. Im szybciej ta odkrywka zostanie wypełniona, tym szybciej odbuduje się poziom wód w Jeziorze Powidzkim i pozostałych akwenach w zlewni Meszny oraz Strugi Biskupiej.
Innym negatywnym czynnikiem, który wpływa na ograniczenie zasobów, jest nadsypywanie brzegów, towarzyszące budowie najczęściej nielegalnych pomostów i plaż. Szczególnie często zjawisko to obserwuje się nad Jeziorem Powidzkim. I to właśnie na tym akwenie skupi się uwaga sygnatariuszy umowy. Rozwiązaniem problemu byłoby m.in. wprowadzenie odpowiednich rozporządzeń na szczeblu gminnym, powiatowym czy wojewódzkim. W szczególności chodzi o uchwalenie Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego, uwzględniających stworzenie stref ochronnych wokół jezior, czy wprowadzenie instrumentów prawnych pozwalających w większym stopniu karać za nadsypywanie brzegów i nielegalną wycinkę szuwarów oraz egzekwować usuwanie już nadsypanego materiału.
Pracownicy Wód Polskich będą również z gminnymi urzędnikami prowadzić kontrole takich miejsc. Muszą one jednak odbywać się przy wsparciu funkcjonariuszy Policji. Stąd potrzeba uświadamiania partnerów porozumienia, że nielegalne wycinki roślinności, nadsypywanie brzegów, czy zmiana konfiguracji linii brzegowej w okolicy pomostów, jest łamaniem przepisów. Irytującym problemem jest także używanie łodzi z silnikami spalinowymi. Tu należałoby wyegzekwować większą karalność tych osób, które łamią przepisy świadomie.
Istotne jest również to, aby podnosić świadomość ekologiczną mieszkańców i turystów, którzy niestety nie szanują tych pięknych i jeszcze czystych akwenów. Działania te powinny mieć przede wszystkim formę tablic informacyjnych, edukacyjnych i ostrzegawczych zlokalizowanych w strefach o największym nagromadzeniu turystów, ale mogłyby być również prowadzone w formie festynów czy zielonych szkół, w trakcie których odpowiednie osoby objaśniałyby wybrane zagadnienia związane z ochroną środowiska czy przekazywałyby broszury informujące o skutkach bezmyślnych zachowań ludzkich.
Z Gminą Powidz planowana jest również akcja, której celem będzie odtwarzanie roślinności brzegowej w miejscach, w których z których została ona usunięta w latach wcześniejszych. Na początek, na obszarze pomiędzy Powidzem a Przybrodzinem, przy tamtejszej promenadzie, powstanie aleja dębów poświęcona powstańcom wielkopolskim. Warto zaznaczyć, że miejsce to ma być zlokalizowane na gruntach Wód Polskich, a nasadzenia mają być sfinansowane z funduszu sołeckiego. Kolejne aleje drzew rozlokowane wzdłuż ciągu pieszo-rowerowego będą dedykowane również uznanym Wielkopolanom. Przy okazji powiększona zostanie strefa buforowa, która będzie ograniczała dopływ zanieczyszczeń do Jeziora Powidzkiego. Planowane są także akcje, mające na celu sprzątanie brzegów i dna jeziora.
Spotkanie, które odbyło się w sali Domu Kultury w Powidzu, zakończył krótki spacer brzegami Jeziora Powidzkiego w celu zobrazowania skali omawianych problemów.
