Sytuacja, jaką obserwujemy na rzekach, jest wynikiem wyjątkowych warunków hydrometeorologicznych, panujących od jesieni ubiegłego roku – ponadnormatywnych opadów, które spowodowały wysycenie zlewni wodą. W dalszym ciągu obserwujemy opady deszczu, które nie są zjawiskiem typowym dla okresu zimowego – od początku lutego wysokość opadu zbliżyła się do wartości średniej z wielolecia dla tego miesiąca, lokalnie przekraczając 50 mm w zlewni górnej Warty.
Sumy opadów miesięcznych w zlewniach cząstkowych regionu wodnego Warty. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych IMGW-PIB.
Średnie sumy opadu w lutym (źródło www.klimat.imgw.pl)
W konsekwencji stany wody w regionie wodnym Warty nadal utrzymują się w strefie stanów wysokich z przekroczeniem stanów ostrzegawczych, lokalnie alarmowych. W obecnych warunkach większe opady deszczu powodują spływ wód ze zlewni i lokalnie dynamiczny przybór wody w rzekach. Przykładem może być przekrój wodowskazowy Lgota Nadwarcie (rz. Warta powyżej Częstochowy i zbiornika Poraj), gdzie w ciągu czterech dni wielkość przepływu wzrosła przeszło pięciokrotnie.
Przepływy wody rz. Warty w Lgocie nad Wartą. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych IMGW-PIB
Obecnie obserwujemy na tym obszarze stabilizację i niewielkie wahania stanów wody, jednakże prognozy nie są sprzyjające – przewidywane opady deszczu, deszczu ze śniegiem i śniegu mogą skutkować dalszym podnoszeniem się poziomu wody na górnej Warcie i jej dopływach. Podobna sytuacja występuje na pozostałym obszarze regionu wodnego Warty, zwłaszcza w jego południowej części. Najbardziej narażone na lokalne podtopienia są naturalne obszary zalewowe położone blisko rzek, jak również obniżenia terenu, wypełniające się wodą opadową.
Z kolei na Warcie, która jest odbiornikiem wód z całej zlewni, obserwujemy dalszy wzrost stanów wody. Przykładem może być Poznań, gdzie stany wody są odzwierciedleniem sytuacji na Warcie na długości niemalże 600 km od źródeł w Zawierciu i sytuacji hydrometeorologicznej w zlewni o powierzchni przeszło 25,5 tys. km2 i m.in. takich dopływów jak Ner i Prosna.
Stany wody rz. Warty w Poznaniu. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych IMGW-PIB.
Analogiczna sytuacja występuje na dolnym odcinku Warty, gdzie obserwujemy ciągły wzrost stanów wody, które przekraczają stany ostrzegawcze na niemal całym odcinku od Skwierzyny do ujścia Warty do Odry.
Sytuacja hydrologiczna w regionie wodnym Warty jest cały czas monitorowana. Pracownicy PGW WP RZGW w Poznaniu wraz z eksploatatorami na bieżąco kontrolują stan cieków i stan obiektów z jednoczesnym usuwaniem powstających zatorów na jazach i innych obiektach wskutek spływu wysokich wód.
W takich warunkach hydrologicznych swoją rolę mają do spełnienia zbiorniki wodne, które dysponują rezerwą do przejęcia nadwyżki wody. Przykładem może być tutaj zbiornik Poraj położony na Warcie powyżej Częstochowy, na którym podjęto stosowne działania w celu zachowania bezpieczeństwa terenów położonych poniżej. Od niemal tygodnia zbiornik jest napełniany, dzięki czemu uzyskano redukcję przepływu w Warcie – jeszcze kilka dni temu, w szczytowym momencie dopływ do zbiornika był przeszło trzykrotnie większy niż odpływ. Z kolei zbiornik Jeziorsko w dalszym ciągu redukuje przepływ w Warcie obecnie na poziomie ok. 20%, niemniej jednak w nadchodzących dniach stopień redukcji wzrośnie, gdyż spodziewamy się zwiększenia wielkości dopływu do zbiornika.
Warto tu dodać, że podobne działania realizowane są na innych zbiornikach retencyjnych, które pozostają w administracji Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu.
Na terenie administrowanym przez RZGW w Poznaniu, zgodnie z danymi IMGW-PIB, dziś odnotowano przekroczenie stanu ostrzegawczego (dane z 8:00 UTC, 09.02.2024 r.) w 16 lokalizacjach:
- rz. Warta, wodowskaz Mstów – o 40 cm (z godz. 6 UTC, tendencja spadkowa, 10 cm poniżej alarmowego);
- rz. Warta, wodowskaz Bobry – o 16 cm (tendencja spadkowa, 4 cm poniżej alarmowego);
- rz. Warta, wodowskaz Działoszyn – o 6 cm (tendencja wzrostowa);
- rz. Warta, wodowskaz Skwierzyna – o 1 cm (tendencja wzrostowa);
- rz. Warta, wodowskaz Santok – o 18 cm (wahania ze wzrostem);
- rz. Warta, wodowskaz Gorzów Wielkopolski – o 21 cm (wahania ze wzrostem);
- rz. Warta, wodowskaz Kostrzyn nad Odrą – o 41 cm (wzrost, 9 cm poniżej alarmowego);
- rz. Liswarta, wodowskaz Kule – o 4 cm (tendencja wzrostowa);
- rz. Oleśnica, wodowskaz Niechmirów – o 22 cm (stabilizacja);
- rz. Grabia, wodowskaz Łask – o 11 cm (stabilizacja);
- rz. Ner, wodowskaz Dąbie – o 22 cm (stabilizacja);
- rz. Kiełbaska Duża, wodowskaz Kościelec – o 4 cm (stabilizacja);
- rz. Czarna Struga, wodowskaz Trąbczyn – o 10 cm (stabilizacja);
- rz. Prosna, wodowskaz Gorzów Śląski – o 12 cm (tendencja wzrostowa);
- rz. Swędrnia, wodowskaz Dębe – o 27 cm (stabilizacja, 3 cm poniżej alarmowego);
- Kanał Mosiński, wodowskaz Kościan – o 19 cm (wzrost, 11 cm poniżej alarmowego).
oraz przekroczenie stanu alarmowego (dane z 8:00 UTC) w 3 lokalizacjach:
- rz. Prosna, wodowskaz Mirków – o 1 cm (wahania);
- rz. Łużyca, wodowskaz Kraszewice – o 1 cm (stabilizacja);
- rz. Obra, wodowskaz Bledzew – o 30 cm (wahania).
Warta w okolicach Pyzdr, fot. Piotr Robakowski
Przypominamy, że w Wodach Polskich uruchomiony został całodobowy telefoniczny numer dyżurny 22 470 10 01, mający na celu zapewnienie całodobowego monitoringu zagrożeń, wymiany informacji o wystąpieniu zagrożeń oraz zaistnieniu sytuacji kryzysowych w obszarze właściwości Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Na potrzeby raportowania, wymiany informacji oraz zgłaszania incydentów, zdarzeń oraz sytuacji kryzysowych w PGW Wody Polskie KZGW aktualny pozostaje adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
