Samorządy z zachodniej Wielkopolski będą współuczestniczyć w finansowaniu odbudowy jazu Perzyny w gminie Zbąszyń. To pierwsza taka umowa w Polsce zawarta przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie z lokalnymi gminami. Porozumienie podpisano w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu w obecności Wiceminister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anny Moskwy oraz Wojewody Wielkopolskiego Łukasza Mikołajczyka.

Dokument podpisali: Zastępca Prezesa Wód Polskich ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą Krzysztof Woś, Starosta Nowotomyski Andrzej Wilkoński, Burmistrz Gminy Zbąszyń Tomasz Kurasiński, Wójt Gminy Siedlec Jacek Kolesiński oraz przedstawiciele Lasów Państwowych: Zastępca Nadleśniczego Andrzej Pulikowski i Zastępca Nadleśniczego Paweł Nowak. – Dziś każdemu z państwa powinnam podać rękę i podziękować – powiedziała do sygnatariuszy umowy Anna Moska, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Jej zdaniem podpisany list intencyjny to dowód modelowej współpracy rządu i samorządów.

Inwestycja ma zostać zrealizowana w latach 2020-2022. Na początek sporządzony zostanie projekt techniczny określający szczegóły budowy obiektu oraz harmonogram wykonania zaplanowanych prac. Następnie obecny jaz zostanie rozebrany, a w jego miejscu powstanie nowa konstrukcja. Krzysztof Woś Zastępca Prezesa Wód Polskich ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą podkreślił, że jaz Perzyny jest jednym z 70 urządzeń wodnych, które będą remontowane w ramach programu retencji korytowej w województwie wielkopolskim. - Jego odbudowa przyczyni się nie tylko do poprawy bilansu wodnego przeciwdziałającego skutkom suszy, ale także wydatnie przyczyni się do rozwoju gospodarczego lokalnej społeczności - zaznaczył.

Dzięki odbudowie jazu przywrócona zostanie możliwość retencjonowania wody na obszarze gmin: Zbąszyń i Siedlec oraz pośrednio na terenie gminy Trzciel i Miedzichowo. Nowy jaz pozwoli zgromadzić nawet 7 mln m³ wody i skutecznie walczyć ze skutkami suszy i ubytkiem wody w  jeziorach położonych w zlewni rzeki Obry, m.in. w Jeziorze Zbąszyńskim. – To sposób myślenia a przede wszystkim działania nie tylko dla niwelacji skutków suszy na teraz, ale to sposób myślenia o przyszłych pokoleniach. Gdyż to oni za 20 lat będę kierować gospodarką wodną w naszym kraju – podsumował poseł Jacek Kurzępa.

Jaz w Perzynach został wybudowany w roku 1953 do celów rybackich. Piętrzenie wody ma znaczenie dla poborów wody na cele sąsiadujących stawów rybnych oraz oddziałuje na poziomy wód w jeziorach leżących powyżej jazu, przez które przepływa rzeka Obra. – W dalszej kolejności rzeka Obra łączy kolejne cztery, które znajdują się na terenie powiatu wolsztyńskiego. Tutaj właściwie prowadzona retencja korytowa jest nieoceniona, szczególnie dla  Lasów Państwowych czy rolnictwa – podkreślił w swoim przemówieniu Andrzej Wilkoński, starosta nowotomyski.

– Nie będę przesadzał, jeżeli powiemy, że uratowaliśmy Zbąszyń. To jest kluczowa inwestycja dla funkcjonowania i rozwoju miasta, które żyje z turystyki a nasz region z rolnictwa – mówił natomiast burmistrz Zbąszynia Tomasz Kurasiński. Wahania poziomu wody sięgające nawet jednego metra, w tak płytkim zbiorniku, powodują że linia brzegowa cofa się nawet o 20-30 m.

Jaz jako środek trwały jest własnością Skarbu Państwa. W maju 2020 r. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) Oddział w Gorzowie Wielkopolskim przekazał go Regionalnemu Zarządowi Gospodarki Wodnej Wód Polskich w Poznaniu. Realizacja inwestycji będzie realizowana pod egidą Wód Polskich. Szacowany koszt wykonania dokumentacji projektowej, rozbiórki jazu i jego odbudowy to 6,55 mln zł. Zadeklarowany wkład samorządów oraz Lasów Państwowych wynosi 1 120 000 zł.

Na terenie województwa wielkopolskiego wytypowano 17 zadań inwestycyjnych i utrzymaniowych w ramach Programu Kształtowania Zasobów Wodnych rozłożonego na najbliższe 3 lata. W tym czasie wyremontowanych bądź odbudowanych zostanie 70 urządzeń. W obrębie każdego Zarządu Zlewni wybrano co najmniej jedną tzw. zlewnię priorytetową, na której realizowane są działania poprawiające retencję w obrębie koryt mniejszych rzek oraz zwiększające możliwości magazynowania wód w jeziorach.

Łącznie przeznaczono na ten cel 30,3 mln zł, z czego w tym roku wydane zostanie 22,7 mln zł. Oczekiwany wzrost retencji wód ma wynieść 8,348 mln m³, a bezpośredni zasięg oddziaływania ma objąć 2.222 ha gruntów.

Obejmują one m.in.:

Podpiętrzenie Jeziora Falmierowskiego w pobliżu Złotowa;

Stabilizację poziomu zwierciadła wód i zwiększenie retencji wybranych jezior Pojezierza Gnieźnieńskiego położonych w zlewni Panny;

Zwiększenie retencji wód Kanału Małgosia;

Odbudowę zasobów wodnych jezior Pojezierza Gnieźnieńskiego w zlewni Strugi Biskupiej;

Zwiększenie retencji wód w zlewni Rgilewki poprzez odbudowę 6 jazów;

Zwiększenie zdolności retencyjnej zlewni rzek: Tralalki, Strugi Kiełczewskiej, Kanału Bylice, Orłówki i Kanału Dzierzbickiego;

Zwiększenie zdolności retencyjnej rzeki Struga Kraszewicka;

Zwiększenie zdolności retencyjnej Prosny, Strugi Zamość, Strugi Węglewskiej i Łużycy;

Poprawę retencji jezior Samicy Stęszewskiej;

Poprawienie retencyjności zlewni rzeki Struga Spicimierska;

Zwiększenie zdolności retencyjnej zlewni rzeki Czarnej Widawy;

Zwiększenie zdolności retencyjnej Rowu Polskiego;

Zwiększenie zdolności retencyjnej zlewni rzeki Dąbrocznia.