Jednym z kluczowych wyzwań współczesnego świata jest dbałość o środowisko naturalne. Dlatego wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom Wojewoda Wielkopolski Michał Zieliński powołał Zespół Doradczy ds. Środowiska. W ramach tej inicjatywy zorganizowano konferencję pn. „Ochrona środowiska na terenach wiejskich – skutecznie i opłacalnie”, w której wzięli udział Pracownicy Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu.

Michał Misiewicz, kierownik Wydziału Planowania w Gospodarowaniu Wodami, zaprezentował informacje nt. działań związanych z rolnictwem w świetle zapisów projektu II aktualizacji Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry służących osiągnięciu lub utrzymaniu dobrego stanu wód w regionie wodnym Warty ze szczególnym uwzględnieniem obszaru województwa wielkopolskiego. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na działania w zakresie ograniczenia presji fizykochemicznych wpływających na stan jednolitych części wód powierzchniowych oraz działania wpływające na stan ilościowy jednolitych części wód podziemnych. Dodatkowo wskazał na związek obowiązujących planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy z procedurą dotyczącą dofinansowania w zakresie m.in. nawodnień na potrzeby rolnictwa zgodnie z rozporządzeniem PE i RADY (UE) NR 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005.

 

20220608 113919

 

Bardzo istotnym działaniem jest zmiana systemu nawadniana upraw. Dziś większość gruntów nawadniana jest przed deszczownie. Urządzenia te powodują duże zużycie wody (najczęściej pobieranej z głębokich poziomów wodonośnych), która spływając w kierunku najbliższych cieków wypłukuje w dużym stopniu sole mineralne oraz biogeny, zmniejszając ich dostępność dla roślin. Korzystnym rozwiązaniem z punktu widzenia ochrony zasobów wodnych, jak również bardziej wydajnego wykorzystania dostępnych w glebie związków niezbędnych do efektywniejszego wzrostu roślin, jest nawadnianie kropelkowe. Znacząco ogranicza ono pobór wody i co najważniejsze – nie dochodzi wtedy do wypłukiwania próchnicy oraz związków fosforu i azotu z gleby. Zmiana systemu nawadniania w dłuższej perspektywie czasowej prowadzi zatem nie tylko do ograniczenia zużycia wody, ale również przekłada się na zmniejszenie nakładów finansowych niezbędnych do uzyskania dobrych plonów.

 

20220608 141854

 

W tym miejscu należałoby się zastanowić nad zmniejszeniem zużycia wód podziemnych o dobrej jakości na korzyść wód powierzchniowych. Wody te nie tylko są łatwiej dostępne i odnawialne, ale w okresie wegetacyjnym mają wyższą temperaturę. Temperatura wód podziemnych waha się w granicach 8-10° C. W chwili gdy spada ona na rośliny rozgrzane w pełnym słońcu, następuje gwałtowny szok termiczny, bardzo dla nich niekorzystny. W przypadku wód powierzchniowych, które są nagrzewane do 20-25° C, do takiego zjawiska nie dochodzi. Należy tu wskazać, że korzystanie z wód powierzchniowych wiąże się również z ograniczaniem zużycia nawozów. Wody podziemne są najczęściej ubogie w substancje organiczne i za ich pośrednictwem tak naprawdę nawozy z gruntów są wypłukiwane. Natomiast wody powierzchniowe są bogate w azot, fosfor i inne związki, które są przydatne w procesie wzrostu roślin.

Ogromne znaczenie ma tu edukacja. Dobrym narzędziem do natychmiastowego wykorzystania jest Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej.

 

Celem inicjatywy jest działanie w szerokiej koalicji – rządu, administracji rządowej i samorządu, ale także środowisk naukowych i eksperckich, na rzecz wzmocnienia edukacji ekologicznej. Do zadań członków Zespołu Doradczego ds. Środowiska jest przygotowywanie m.in. opinii, ekspertyz i analiz sytuacji w kwestiach kluczowych z punktu widzenia ochrony środowiska w województwie wielkopolskim.

W tym wyjątkowym gronie specjalistów znalazł się również Bogumił Nowak, Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu.