- Już zaczęliśmy analizować tę sytuację i docelowo chcemy przygotować ekspertyzę hydrologiczną, która będzie obejmowała całą zlewnię rzeki Łęczy. Ta dokumentacja stanie się podstawą do złożenia wniosku do właściwego ministra, aby zmienić klasoużytki tych zbiorników. Niezwłocznie po otrzymaniu ewentualnej decyzji przystąpimy do realizacji obowiązków wynikających ze sprawowania praw właścicielskich w stosunku do tych wód – zapewnił w audycji przygotowanej przez Polskie Radio Zachód Bogumił Nowak, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu.

Debata, z udziałem parlamentarzystów, samorządowców, przedstawicieli Lasów Państwowych i naukowców, dotyczyła kwestii wysychających jezior, znajdujących się w rejonie Ośna Lubuskiego. Warto podkreślić, że obecna sytuacja hydrologiczna dotyczy całego regionu wodnego Warty, gdzie notowane jest systematyczne obniżanie się wód powierzchniowych i podziemnych. Jest ona wynikiem wystąpienia w krótkim czasie wielu niekorzystnych dla naszego kraju zjawisk atmosferycznych, m.in. braku opadów śniegu, wysokiego parowania czy wydłużenia okresu wegetacyjnego. W Wielkopolsce Wschodniej problem pogłębiła dodatkowo antropopresja górnicza oraz nadmierna eksploatacja wód podziemnych.

Dotychczas prowadzone analizy wskazują na skomplikowany status jezior położonych w rejonie Ośna Lubuskiego. W większości przypadków, decyzjami różnych instytucji, które zarządzały gospodarką wodną w Polsce na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, zostały one uznane za wody stojące. Oznacza to, że PGW Wody Polskie nie może stać się administratorem tych akwenów i przystąpić do odbudowy stosunków wodnych na tym terenie. Natomiast istniejące przesłanki środowiskowe stoją w sprzeczności ze stanem formalno-prawnym gruntów pokrytych wodami ww. jezior ujawnianych m.in. w ewidencji gruntów oraz budynków oraz wymagają przeprowadzenia stosownych postępowań w celu wyjaśnienia i ustalenia właściwego stanu prawnego przedmiotowych wód.

Dlatego obszar ten będzie objęty ekspertyzą w ramach Analizy hydrologicznej obszaru „Uroczyska Ośniańskich Jezior” i „Uroczyska Doliny Lenki”, która jednoznacznie określi charakter poszczególnych zbiorników oraz warunki wykonania i utrzymania poszczególnych urządzeń wodnych. Szczegółowa dokumentacja hydrologiczna, oparta m.in. na materiałach archiwalnych i pomiarach hydrometrycznych, stanowić będzie podstawę do wystąpienia z wnioskiem do Ministra Infrastruktury o wydanie decyzji, ustalającej status wód. Mają one również ustalić źródła poszczególnych jezior oraz granice zlewni. Dopiero wówczas PGW Wody Polskie będzie mogło przystąpić do realizacji obowiązków wynikających ze sprawowania praw właścicielskich w stosunku do tych wód.

Uregulowanie praw właścicielskich do tych zbiorników pozwoli na przeprowadzenie systemowych działań, zmierzających do magazynowania wody i ograniczania jej odpływu. Prace zakładają przywracanie funkcjonalności obiektom hydrotechnicznym – m.in. na dawnych młynach, odbudowę zdewastowanych jazów i zastawek, czy progów stabilizujących, zwłaszcza na wypływach z jezior. Działania te powinny być realizowane we współpracy m.in. z Lasami Państwowymi, które aktywnie współuczestniczą w zwiększaniu wskaźnika retencji na swoich gruntach.

Warto też przypomnieć, że z przedstawicielami rządu i samorządu oraz władzami Lokalnej Grupy Rybackiej Obra-Warta, Wody Polskie podjęły działania, mające na celu regulację stosunków wodnych w zlewni rzeki Obry. RZGW w Poznaniu przy współudziale samorządów oraz nadleśnictw z terenu województwa wielkopolskiego i lubuskiego podjął się odbudowy jazów w Perzynach i Rybojadach, po wcześniejszym przejęciu jednego z obiektów od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Oddział Terenowy w Gorzowie Wielkopolskim. W chwili obecnej odbudowę dwóch jazów w Policku i Gorzycy zgodnie z otrzymanymi decyzjami, chce realizować podmiot prywatny, z jednoczesnym nadaniem im funkcji elektrowni wodnych.