17 maja w Łodzi odbyło się drugie łączone spotkanie konsultacyjne projektów II aktualizacji planów gospodarowania wodami (IIaPGW) oraz aktualizacji planu zarządzania ryzykiem powodziowym (aPZRP) dla obszaru dorzecza Odry, regionu wodnego Warty, a także obszaru dorzecza Wisły, regionu wodnego Środkowej Wisły. Omawiano obszerny projekt ponad 4,5 tys. działań naprawczych dla poprawy stanu wód oraz pakiet 29 działań przeciwpowodziowych w obu regionach.

Obecne aktualizacje planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy i planów zarządzania ryzykiem powodziowym to, wraz z planem przeciwdziałania skutkom suszy, kluczowe dokumenty systematyzujące gospodarkę wodną w Polsce. Wszystkie są realizowane w 6-letnich cyklach planistycznych. -  Plany zarządzania ryzykiem powodziowym obejmują 1100 działań w całym kraju na ponad 29 mld zł. W przypadku planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy kwota ta wynosi 26 mld zł – powiedziała Małgorzata Bogucka-Szymalska, zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w Ministerstwie Infrastruktury. Województwo łódzkie obejmuje dwa obszary dorzeczy: Odry i Wisły, a w nich regiony wodne: Warty oraz Środkowej Wisły. 

Stan wód regionu wodnego regionu wodnego Warty i Środkowej Wisły – problemy i wyzwania

Jednolite części wód powierzchniowych oraz podziemnych, to podstawowe jednostki planistyczne w gospodarowaniu wodami. W obu regionach wodnych szczególną uwagę należy zwrócić na zbiorniki wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Są one narażone na eutrofizację, której przyczyną jest nadmierne obciążenie biogenami, głównie związkami azotu i fosforu, co powoduje zakwity glonów i sinic. Jest to spowodowane w głównej mierze spływem zanieczyszczeń ze zlewni bezpośredniej oraz rzek zasilająch. Zjawisko to dotyczy również jezior, które są również intensywne wykorzystanie do celów turystyki irekreacji. Jeśli chodzi o wody podziemne w dolinie Wisły to na ich stan wpływa wysoko uprzemysłowiona aglomeracja warszawska. Występują tutaj obszary, gdzie wody podziemne pozbawione są izolacji poziomów, na których występują jej zasoby, co umożliwia ich odpowiednią ochronę. Z kolei w regionie wodnym Warty  istotny wpływ na stan wód podziemnych ma obecność funkcjonujących kopalni odkrywkowych. - Obecnie eksploatacja jest wycofywana z części odkrywek, a wyrobiska docelowo zostaną wypełnione wodą w ramach rekultywacji, co pozwoli na poprawę bilansu wodnego w okolicy - wyjaśnił Bogumił Nowak, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu.

Problemem większości jednolitych części wód w regionie wodnym Środkowej Wisły oraz Warty są zanieczyszczenia związane z rozwojem terenów zurbanizowanych i rolnictwa.

{gallery}apgw{/gallery} 

Działania na rzecz poprawy stanu wód i osiągnięcia celów środowiskowych dla regionu wodnego Środkowej Wisły oraz regionu wodnego Warty

Wykonane badania i analizy w ramach IIaPGW pozwoliły opracować zestawy działań naprawczych, mających na celu złagodzenie skutków wpływu działalności człowieka na środowisko wodne. Łącznie dla obszarów wodnych Warty oraz Środkowej  Wisły zaplanowano ponad 4,5 tys. działań naprawczych na kwotę blisko 8 mld zł, z czego ok. 5,5 mld zł dla regionu wodnego Środkowej Wisły oraz ok. 2,4 mld dla regionu wodnego Warty. Zdecydowaną większość działań - 98 proc. w regionie wodnym Środkowej Wisły i 84 proc. w regionie wodnym Warty zaplanowano dla jednolitych części wód rzecznych.

Zestawy działań naprawczych zaproponowano dla 376 jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych regionu wodnego Wisły Środkowej, co stanowi 84 proc. wszystkich wód regionu wodnego i 376 jednolitych częsci wód regionu wodnego Warty, co stanowi aż 90 proc. wód regionu wodnego, z założeniem ich realizacji do 2027 roku. Działania dla wód rzecznych dotyczą w dużej mierze obszarów chronionych i gospodarki ściekowej, a także efektywniejszego ograniczania dopływu zanieczyszczeń, co ma ogromne znaczenie dla utrzymania i osiągnięcia dobrego stanu wód. Istotne są także działania dotyczące jednolitych części wód jeziornych, wobec których konieczna jest poprawa efektywności ograniczania dopływu zanieczyszczeń.  

29 działań przeciwpowodziowych dla woj. łódzkiego

Spotkanie łódzkie jest kolejną, 25 już debatą nad projektami aPZRP. Działania w regionach wodnych: Środkowej Wisły i Warty dyskutowane były wcześniej podczas spotkań konsultacyjnych w Warszawie, Włocławku i Radomiu oraz Poznaniu, Gorzowie Wlkp. i Kaliszu, ale teraz wyszczególniono te, które zaplanowano dla woj. łódzkiego. W projekcie aPZRP na lata 2022-2027 przewidziano w Łódzkiem w sumie 29 działań. - Wśród 15 przedsięwzięć w RW Środkowej Wisły najwyższy priorytet otrzymało utworzenie polderu Mystkowice na rzece Bzura. Planowany koszt tej inwestycji to ponad 330 mln zł - podkreślił Krzysztof Woś, zastępca prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie ds. ochrony przed powodzią i suszą. Kolejnym ważnym działaniem jest przywrócenie prawidłowego funkcjonowania zbiornika na rzece Moszczenica w miejscowości Wola Branicka. Wysoki priorytet mają także prace utrzymaniowe: przebudowa i rozbudowa w różnych miejscach prawego i lewego wału, przepływającej m.in. przez Tomaszów Mazowiecki, rzeki Wolbórka. Także dla tej rzeki będzie opracowana koncepcja suchego zbiornika Abram-Ciepłuch. Z kolei wśród 14 działań zaplanowanych w RW Warty najważniejszą jest modernizacja jazu na zbiorniku Jeziorsko (planowany koszt to blisko 28 mln zł), która otrzymała kategorię „bezzwłoczny priorytet". Podobnie oceniono działanie nietechniczne – koncepcję zabezpieczenia przeciwpowodziowego miasta Działoszyn.

Spotkania konsultacyjne w całej Polsce

Trwają spotkania konsultacyjne drugiej aktualizacji planów gospodarowania wodami (IIaPGW) oraz aPZRP w całym kraju. Zostały ogłoszone przez Ministra Infrastruktury, a koordynowane są przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Debata w Szczecinie była pierwszą z trzech, na których te dwa bardzo ważne projekty konsultowane są wspólnie. Kolejną było spotkanie w Łodzi, a następne odbędzie się 25 maja w Gdańsku. Ze względu na obostrzenia związane z pandemią spotkania odbywają się w formule online.

Konsultacje społeczne IIaPGW na obszarach dorzeczy rozpoczęły się 14 kwietnia 2021 r. i potrwają do 14 października 2021 r. Spotkania konsultacyjne odbywają się w 15 miastach w całym kraju. Ich istotą jest przełożenie ogólnych założeń metodycznych oraz wniosków z przeprowadzonych prac na propozycje działań służących osiągnięciu i utrzymaniu dobrego stanu wód w naszym kraju. Natomiast od 22 grudnia 2020 r. trwają konsultacje społeczne aPZRP. Spotkanie w Łodzi było 25. debatą poświęconą tym planom. Ze względu na duże zainteresowanie i konieczność szczegółowego omówienia dokumentów od strony morza, Minister Infrastruktury przedłużył konsultacje aPZRP do 22 września 2021 r. Zasadniczą część omawianych w trakcie debat planów, stanowi lista działań dla poszczególnych obszarów dorzeczy i regionów wodnych. To łącznie ponad 1100 pozycji dla dorzeczy Wisły, Odry, Łaby, Dunaju, Niemna i Pregoły. Projekty IIaPGW oraz aPZRP, uzupełnione o wnioski i uwagi zgłoszone podczas konsultacji, zostaną przyjęte odpowiednio, w drodze rozporządzenia Rady Ministrów i rozporządzeń ministra właściwego ds. gospodarki wodnej.

Więcej informacji o projektach IIaPGW i aPZRP oraz konsultacjach społecznych tych dokumentów jest dostępnych na stronach: www.apgw.gov.pl i www.stoppowodzi.pl.